ჩვენმა გუნდმა გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტისგან გამოითხოვა ინფორმაცია იმ საწარმოების და მათში გამოვლენილი დარღვევების შესახებ, რომლებიც დეპარტამენტმა 2024 წლის იანვარ-ივლისის პერიოდში შეამოწმა.
ჩვენს წერილზე გზდ-მ გამოგვიგზავნა ინსპექტირების აქტები და ოქმები 13 საწარმოს შესახებ. ამ მასალით მოწოდებულ ინფორმაციას, კი, თითოეული საწარმოსთვის თქვენც გიზიარებთ:
2024 წლის 27-29 თებერვალს განხორციელდა სს „რუსთავის აზოტის“ მიმართ შემუშავებული 2021 წლის 22 ივლისის ადმინისტრაციული მიწერილობით განსაზღვრული ვალდებულებების და გარემოს დაცვის სფეროში მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილი ვალდებულებების შესრულების მდგომარეობის ინსპექტირება.
ზევითაღნიშნული ადმინისტრაციული მიწერილობა შედგა არაგეგმიური შემოწმებისას, რომლის დროს გამოვლენილი სხვადასხვა დარღვევისთვის სს „რუსთავის აზოტს“ დაეკისრა ვალდებულებები, მათგან გარკვეული ვალდებულებები კომპანიამ შეასრულა, გარკვეული, კი – ნაწილობრივ, ამასთან ირკვევა, რომ ინსპექტირების დროსაც გამოვლინდა რამდენიმე დარღვევა. ამ ვალდებულებებისა და მათი შესრულების მდგომარეობის შესახებ დეტალურ ინფორმაციას ინსპექტირების აქტში გაეცნობით.
27-29 თებერვლის ინსპექტირებისას გამოვლენილი დარღვევების შესახებ 2024 წლის 16 აპრილს გზდ-ს მიერ შედგა ოქმი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ, რომლიდანაც ირკვევა, რომ სს „რუსთავის აზოტი“ არ ასრულებს 2021 წლის 22 ივლისის ადმინსიტრაციული მიწერილობით განსაზღვრულ შემდეგ პუნქტებს:
– პირველი პუნქტის ქვეპუნქტი 1.1: სს „რუსთავის აზოტმა“ საკანალიზაციო ქსელში ან/და გრუნტში ციან-იონების შემცველი თხევადი საწარმოო ჩამდინარე წყლების ჩაშვების აღკვეთის მიზნით არ უზრუნველყო შესაბამისი ღონისძიებების განხორციელება გარემოს ეროვნულ სააგენტოსთან შეთანხმებული გეგმა-გრაფიკის შესაბამისად: სამუშაოების დასრულების ვადად განსაზღვრული იყო 2024 წლის 15 თებერვალი, ხოლო ინსპექტირებისას დადგინდა, რომ გამწმენდი სისტემის მოწყობის სამუშაოები არ იყო დასრულებული. კომპანიის წარმომადგენლის განმარტებით აღნიშნული სამუშაოები დასრულდება აპრილის თვეში.
– ქვეპუნქტი 1.3: „რუსთავის აზოტმა“ არ უზრუნველყო მოლსადენების/აგრეგატების კოროზიის და გარსაცმების დაზიანების აღმოფხვრის მიზნით, შესაბამისი ღონისძიებების სრულყოფილად გახორციელება სამინისტროსთან შეთანხმებული გეგმა-გრაფიკის შესაბამისად.
– ქვეპუნქტი 1.4: ინსპექტირებისას დადგინდა, რომ შემწოვ-გამწოვი ვენტილაციის სიტემის აღდგენის სამუშაოები სამინსიტროსთან შეთანხმებული გეგმა-გრაფიკის მიხედვით არ არის ჩატარებული შემდეგ საამქროებში: ამიაკის სინთეზის საამქრო, ციან/მარილების წარმოება.
– „რუსთავის აზოტმა“ არ უზრუნველყო ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების დაცვა და საწარმოს უწყვეტი მონიტორინგის ხელსაწყოდან მიღებული მონაცემებით 2024 წლის 1 იანვრიდან 2024 წლის 31 მარტის ჩათვლით ფიქსირდება ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების გადამეტების ფაქტები. კერძოდ (იხ. ფოტოები (ფოტოს გასადიდებლად დააწკაპეთ ფოტოს):
– „რუსთავის აზოტი“ არ ახორციელებს ნარჩენების მართვის კოდექსით დადგენილ მოთხოვნებს და ვალდებულებებს. კერძოდ:
– „რუსთავის აზოტმა“ არ აღკვეთა საწარმოს ტერიტორიის ნარჩენებით დაბინძურება და ნარჩენების მართვას არ ახორციელებს სამინსიტროს 2023 წლის 15 თებერვლის წერილით შეთანხმებული 2022-2024 წლების კომპანიის ნარჩენების მართვის გეგმის შესაბამისად. კერძოდ (იხ. ფოტოები):
– „რუსთავის აზოტი“ სრულყოფილად არ ახდენს საქმიანობის შედგეად წარმოქმნილი სახიფათო ნარჩენების მართვის ელექტრონულ სისტემაში სახიფათო ნარჩენების ტრანსპორტირების ფორმების წარმოებას.
ზემოთაღნიშნული ვალდებულებების შეუსრულებლობა წარმოადგენს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 79(8) მუხლის პირველი ნაწილით, 79(8) მუხლის მეორე ნაწილის „ა“, „ბ“, „გ“ ქვეპუნქტით და 79(8) მუხლის შშენიშვნის პირველი ნაწილით გათვალისიწნებულ სამართალდარღვევას.
ინსპექტირების შედეგად ასევე გამოვლინდა ნარჩენების მართვის კოდექსით განსაზღვრული სამართალდარღვევის ფაქტები, რომლებიც წარმოადგენს ნარჩენების მართვის კდექსის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილით და 41-ე მუხლით გათვალისწინებულ სამართალდარღვევას.
კერძოდ:
– საწარმოს მიმდებარე ტერიტორიაზე დაყრილია დიდი რაოდენობით 50 მ3-ზე მეტი მოცულობის სამშენებლო/ინერტული ნარჩენები და სხვა ნარჩენები.
– კომპანია ინერტული ნარჩენების ნაგავსაყრელის ოპერირებას არ ახორციელებს „ნაგავსაყრელის მოწყობის, ოპერირების, დახურვისა და შემდგომი მოვლის შესახებ“ ტექნიკური რეგლამენტით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს და პირობებს: ინსპექტირებისას დადგინდა, რომ ნაგავსაყრელზე განთავსებული იყო მაგნეზიტის თხევადი ნარჩენები, რაც არის ტექნიკური რეგლამენტის პირობის დარღვევა.
ინსპექტირებისას ასევე გამოვლინდა, რომ კომპანია საქმიანობას არ ახორციელებს გარემოს დაცვის მინისტრის 2021 წლის 19 თებერვლის N2-224 ბრძანებით გაცემული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების მე-4 პირობის შესაბამისად. კერძოდ:
– ტარა-შესაფუთი მასალების საამქროს მიმდებარედ 10 ტონაზე მეტი სახიფათო ნარჩენების დროებითი განთავსების ობიექტი არაა მოწყობილი გზშ ანგარიშის შესაბამისად: ერთ უბანზე დარღვეულია ობიექტის ღობის მთლიანობა და არაა დაცული უცხო პირთა შეღწევისგან; ხოლო მეორე უბნის ფართობი არ შეესაბამება გზშ-ში მოცემულ ინფორმაციას.
– კომპანიამ ტერიტორიაზე გარკვეული ცვლილებები (რეზერვუარების მოწყობა) განახორციელა სკრინინგის გადაწყვეტილების გარეშე, რაც წარმოადგენსსაქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 79 (7) მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ სამართალდარღვევას.
გარდა ამისა, 2024 წლის 15 აგვისტოს საწარმოს მიმართ შედგა ოქმი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ, რადგან უწყვეტი მონიტორინგიდან მიღებული მონაცემებით 2024 წლის 23 აპრილს, 13, 14, 16 და 30 მაისს, ასევე 6 და 8 ივნისს დღის სხვადასხვა მონაკვეთში დაფიქსირდა მავნე ნივთიერებათა ზღვრულად დასაშვები ნორმების გადამეტების ფაქტები, კერძოდ (იხ. ფოტო):
ზღვრულად დასაშვები ნორმები კი ამ დამაბინძურებლებისთვის არის შემდეგი (იხ.ფოტო):
– 2024 წლის 29 აპრილს ცხელ ხაზზე (153) შესული შეტყობინების საფუძველზე ინსპექტორებმა იმ დღესვე დაათვალიერეს „ვივაცემენტის“ ცემენტის საწარმო, ხოლო 30 აპრილის 00:05-დან 00:15 საათამდე პერიოდში საწარმოს მიმდებარედ, უახლოეს მოსახლესთან, ჩატარდა ექსპრეს გაზომვები ჰაერში მტვრის ნაწილაკების განსაზღვრისა და ხმაურის გავრცელების სიხშირის დადგენის მიზნით. შედეგად დადგინდა, რომ ხმაურის გავრცელების დონემ 13,7 დეციბალით გადააჭარბა დასაშვებ ნორმას, რაც არის ასკ-ის 77-ე მუხლის მე-4 ნაწილის დარღვევა. ამასთან დაკავშირებით 26.07.24-ში შედგა სამართალდარღვევის ოქმი.
გარდა ამისა, ხმაურის დონის გადაჭარბების ფაქტზე სამართალდარღვევის ოქმი შედგა 2023 წლის 16 აგვისტოსაც.
– 2024 წლის 16 იანვარს განხორციელებული დათვალიერებით გაირკვა, რომ საწარმოს ტერიტორიაზე დამონტაჟებულია ცემენტის შესანახად განკუთვნილი 9 სილოსი, ასევე ინსპექტორებმა ნახეს, რომ საწარმოს ტერიტორიაზე იყო ცემენტის საფქვავი 2 წისქვილი, რომელთაგან ერთი ჩართულიი იყო ტექნოლოგიურ პროცესში, ხოლო მეორეს მონტაჟი მიმდინარეობდა.
მინისტრის 2020 წლის 31 დეკემბრის ბრძანებით გაცემული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების თანახმად, საწარმოს ტერიტოიარზე უნდა იყოს ერთი ცემენტის საფქვავი წისქვილი და 3 ერთეული მზა პროდუქციის შესანახი სილოსი.
სათადარიგო ცემენტის საფქვავი წისქვილის სამონტაჟო სამუშაოები კომპანიამ განახორციელა გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების გარეშე, რაც არის ასკ-ის 79(7) მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა. შესაბამისად გზდ-ს მიერ 2024 წლის 12 თებერვალს შედგა სამართალდარღვევის ოქმი.
– ცხელ ხაზზე(153) შესული შეტყობინების საფუძველზე, 2024 წლის 29 მარტს განხორციელდა საწარმოს ინსპექტირება, რომლის დროსაც გაირკვა, რომ საწარმოს ტერიტორია დანაგვიანებულია 2 კგ-ზე ნაკლები მუნიციპალური ნარჩენით და 5 ერთეულამდე ავტომანქანების მეორადი საბურავით. რაც არის ნარჩენების მართვის კოდექსის 31-ე მუხლის პირველი ნაწილისა და 31-ე მუხლის მეოთხე ნაწილის დარღვევა, შესაბამისად, 2024 წლის 2 აპრილს საწარმოს მიმართ შედგა სამართალდარღვევის ოქმი.
– 2024 წლის 1 მარტს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმიდან ირკვევა, რომ შპს „მეგა ცემენტს“ არ აქვს შესრულებული მინისტრის 2021 წლის 1 ივნისის N2-853 ბრძანებით გაცემული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების მეორე პირობა, რაც ნიშნავს, რომ გარემოს ეროვნულ სააგენტოსთან არ აქვს შეთანხმებული „ატმოსფერულ ჰაერში მავნე ნივთიერებათა ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების პროექტი“, რაც არის ასკ-ის 79(8) მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა.
– 2024 წლის 12 აგვისტოს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმიდან ირკვევა, რომ 9 აგვისტოს ჩატარებული ინსპექტირებისას გამოვლინდა, რომ საწარმოში გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით გათვალისწინებული 500 ტონა ტევადობის 4 ცემენტის სილოსის გარდა დამატებით მოწყობილია 65 ტონა ტევადობის ორი სილოსი.
2021 წლის 8 ოქტომბერს განხორციელებული ინსპექტირების დროს საწარმოს ტერიტორიაზე დაფიქსირდა გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით გათვალისწინებული 500 ტონა ტევადობის 4 ცემენტის სილოსის გარდა დამატებით მოწყობილი 2 სილოსი; ასევე ტერიტორიაზე ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში (დაუმონტაჟებელი) განთავსებული იყო მესამე სილოსი.
ორი დამატებითი სილოსის სკრინინგის გადაწყვეტილების გარეშე მონტაჟის ფაქტზე 2021 წლის 11 ოქტომბერს „მეგა ცემენტის“ მიამრთ შედგა ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმი.
2024 წლის 9 აგვისტოს განხორციელებული ინსპექტირების საფუძველზე ირკვევა, რომ 2021 წელს დაფიქსირებული დამატებით მოწყობილი ერთ-ერთი სილოსი დამონტაჟებულია, თუმცა ჩახსნილია ტექნოლოგიური პროცესიდან, ხოლო მეორე სილოსი ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში დასაწყობებულია საწარმოს ეზოში, შესაბამისად, განხორციელებულია მისი დემონტაჟი. ამასთან დამონტაჟებულია მესამე სილოსი, რომელიც 2021 წელს ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში იყო დასაწყობებული.
აქედან გამომდინარე ირკვევა, რომ „მეგა ცემენტმა“ ერთი დამატებითი სილოსის სამონტაჟო სამუშაოები განახორციელა გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების გარეშე, რაც არის ასკ-ის 79(7) მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა.
2024 წლის 25 აპრილის ინსპექტირების აქტიდან ირკვევა, რომ აღნიშნულ დღეს, სოციალურ ქსელში გავრცელებული ინფორმაციის საფუძველზე განხორციელდა საწარმოს ინსპექტირება, რა დროსაც მიმდინარეობდა საწარმოო პროცესი – მუშა მდგომარეობაში იყო 9 მგვტ. სიმძლავრის ერთი ელექტრორკალური ღუმელი, სადაც მიმდინარეობდა დნობის პროცესი. დათვალიერების დროს საწარმოს გაფრქვევის მილიდან ვიზუალურად შესამჩნევი გამონაბოლქვი არ დაფიქსირდა, თუმცა შენობიდან არაორგანიზებულად გაიფრქვეოდა მუშა მდგომარეობაში მყოფი ღუმელიდან გამოყოფილი ხილული გამონაბოლქვი.
ეს არის ასკ-ის 79(8) მუხლის შენიშვნის პირველი ნაწილის, 79(8) მუხლის პირველი ნაწილის და 76(1) მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა, შესაბამისად, ამ დარღვევაზე 2024 წლის 14 ივნისს შედგა სამართალდარღვევის ოქმი. ოქმში ასევე ნახსენებია, რომ გზდ-ს ანალიტიკური სამსახურის პირველადი სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის 2024 წლის 20 მაისის სამსახურებრივი ბარათით ირკვევა, რომ შპს „რუსელოისს“ გზდ-სთვის არ მიუმართავს გაფრქვევების უწყვეტი თითმონიტორინგის ელექტრონულ სისტემაში დარეგისტრირების მიზნით. შესაბამისად, კომპანიის მიერ არ არის შესრულებული გაფრქვევის წყაროებზე მავნე ნივთიერებების რაოდენობისა და ტემპერატურის უწყვეტი ინსტრუმენტული მეთოდით განსაზღვრის ვალდებულება.
2024 წლის 25 ივნისს საწარმოში განხორციელდა ინსპექტირება გარემოს ეროვნული სააგენტოს 11 ივნისის წერილის საფუძველზე. ინსპექტირებისას გამოვლენილი ფაქტების შედეგად გაირკვა, რომ საწარმო არღვევდა ასკ-ის 79(7) მუხლის პირველ ნაწილს, კერძოდ, საწარმომ საქამიანობა განახორციელა გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების გარეშე, კერძოდ, „რუსთავოილის“ მიერ გარემოს ეროვნულ სააგენტოში 2024 წლის 16 მაისის განცხადებით წარდგენილია სკოპინგის ანგარიში, რომელიც გულისხმობს საწარმოს ექსპლუატაციის პირობების ცვლილებას – 100 მეტრ/კუბზე მეტი მოცულობის ნავთობისა და ნავთობპროდუქტების, თხევადი აირის მიწისზედა საცავის მოწყობა-ექსპლუატაციას, ასევე ნარჩენების აღდგენას.
25 ივნისის ინსპექტირების დროს საწარმოს ტერიტორიაზე დამატებით მიმდინარეობდა ექსპლუატაციის პირობების ცვლილებით გათვალისწინებული 2 ერთეული ბიტუმის რეზერვუარის (1000 და 2000 მეტრ/კუბი მოცულობების) სამონტაჟო სამუშაოები. ხოლო სააგენტოს მიერ არ არის გაცემული ზემოთაღნიშნული ნავთობპროდუქტების საცავების მოწყობაზე გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილება.
ამის საფუძველზე 2024 წლის 8 ივლისს საწარმოს მიმართ შედგა სამართალდარღვევის ოქმი.
2024 წლის 18 ივლისის ადმინსიტრაციული სამართალდარღვევის ოქმით ირკვევა, რომ ამავე წლის 17 ივნისს საწარმოს დათვალიერებისას საწარმოში განთავსებული ცემენტის სილოსებიდან დაფიქსირდა მავნე ნივთიერებათა არაორგანიზებული გაფრქვევის ფაქტი (ასკ-ის 79(8) მუხლის ოირველი ნაწილის დარღვევა).
შესაბამისად, გამოვლინდა, რომ კომპანია არ უზრუნველყოფს საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის 2021 წლის 18 ოქტომბრის N2-1470 ბრძანებით გაცემული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით დადგენილი ვალდებულების შესრულებას. კერძოდ:
– არ უზრუნველყო ატმოსფერულ ჰაერში მავნე ნივთიერებათა ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების პროექტის სამინისსტროსთან შეთანხმებული გამოყოფის და გაფრქვევის წყაროების, ასევე აირმტვერდამჭერი მოწყობილობების პარამეტრების დაცვა.
– კომპანია არ უზრუნველყოფს მავნე ნივთიერებათა ორგანიზებული გაფრქვევის რაოდენობის უწყვეტი ინსტრუმენტული მეთოდით განსაზღვრას.
2024 წლის 18 ივლისს შედგენილი მეორე სამართალდარღვევის ოქმით ირკვევა, რომ სამინისტროს ელექტრონულ საცავს საწარმოს თვითმონიტორინგის მონაცემები არ მიეწოდებოდა 2024 წლის 5 მაისიდან, 3 ივლისამდე.
ასევე, ამავე ოქმით ირკვევა, რომ საწარმომ დაარღვია 76(1) მუხლის პირველი ნაწილი, რაც გულისხმობს, რომ უწყვეტი ინსტრუმენტული თვითმონიტორინგის შედეგების ელექტრონულ სისტემაში გაგზავნის შეფერხების/შეწყვეტისას, საქმიანობის სუბიექტი ვალდებულია, ხარვეზის აღმოფხვრის შემდგომ, შეფერხების/შეწყვეტის პერიოდში მის მონაცემთა საცავში შენახული თვითმონიტორინგის შედეგები ყოველგვარი ცვლილების გარეშე სერვისის საშუალებით მიაწოდოს დეპარტამენტს; ამასთან საქმიანობის სუბიექტი ვალდებულია, თვითმონიტორინგის შედეგების ნებისმიერი წყვეტის თაობაზე შეწყვეტის მიზეზის (მაგ. დანადგარის გათიშვა, დაგეგმილი ტექნიკური სამუშაოების განხორციელება..) შესახებ ინფორმაციის დაზუსტებით წინასწარ ან დაუყოვნებლივ აცნობოს დეპარტამენტს ცხელი ხაზის ან ელექტრონული ფოსტის მეშვეობით, ან წერილობითი განცხადების საშუალებით, რაც კომპანიას არ განუხორციელებია.
– საწარმოს ინსპექტირების აქტიდან ირკვევა, რომ გზდ-ის ცხელ ხაზზე (153) შესული შეტყობინების საფუძველზე 2024 წლსი 5 მარტს 23:00-დან 23:30 საათამდე შუალედში გზდ-ს ინსპექტორებმა დაათვალიერეს შპს „ჯეოსთილის“ საწარმო, რა დროსაც მუშაო პროცესი მიმდინარეობდა ფოლადსადნობ უბანზე – მეტალის ჯართის დნობის პროცესი ელექტრორკალურ ღუმელში, და არმატურის საგლინავ საამქროში – ნამზადების გახურებისა და არმატურის გლინვის პროცესი.
დროის აღნიშნულ შუალედში ობიექტზე არ დაფიქსირებულა მავნე ნივთიერებათა გაფრქვევის არაორგანიზებული ფაქტი, ასევე, არ შეიგრძნობოდა რაიმე სახის სპეციფიკური სუნი.
თუმცა, ამავე დღეს შედგენილი საველე აქტიდან ირკვევა, რომ ინსპექტორებმა 22:36 საათიდან 22:47 საათამდე გზდ-ის დრონის მეშვეობით დაათვალიერეს საწარმო და მისი მიმდებარე ტერიტორია, რა დროსაც ფოლადსადნობი საამქროს ღიობებიდან დაფიქსირდა მავნე ნივთიერებათა არაორგანიზებული გაფრქვევის ფაქტი.
ამ ფაქტზე 2024 წლის 3 აპრილს შედგა სამართალდარღვევის ოქმი, საიდანაც ირკვევა, რომ „ჯეოსთილმა“ დაარღვია 2023 წლის 1 ივნისის ბრძანებით გაცემული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით გათვალისწინებული მე-4 პირობა, რაც არის ასკ-ის 79(8) მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა.
– ცხელ ხაზზე შესული შეტყობინების საფუძველზე, 2024 წლის 27 აპრილსაც განხორციელდა საწარმოს დათვალიერება, კერძოდ, 23:40 საათიდან 23:59 საათამდე დრონით დათვლიერდა „ჯეოსთილის“ ტერიტორია, რა დროსაც ფოლადსადნობი საამქროს ღიობებიდან დაფიქსირდა მავნე ნივთიერებათა არაორგანიზებული გაფრქვევის ფაქტი. რის შესახებაც, 3 ივნისს შედგა სამართალდარღვევის ოქმი, საიდანაც ირკვევა, რომ ამ ფაქტით „ჯეოსთილმა“ დაარღვია 2023 წლის 1 ივნისის ბრძანებით გაცემული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით გათვალისწინებული მე-4 პირობა, რაც არის ასკ-ის 79(8) მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა.
– შპს „ჰაიდელბერგცემენტ ჯორჯიას“ მიმართ 2024 წლის 3 ივნისს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმიდან ირკვევა, რომ მავნე ნივთიერებათა გაფრქვევის წყაროებზე დამონტაჟებული უწყვეტი მონიტორინგის ხელსაწყოდან ელექტრონული სისტემის ცენტრალურ საცავში მიღებული მონაცემებით 2024 წლის 5-დან 31 მარტის ჩათვლით პერიოდში ფიქსირდება უწყვეტ მონიტორინგს დაქვემდებარებული მავნე ნივთიერებების ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების გადამეტების ფაქტები.
– ასევე, 2024 წლის 19 აგვისტოს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმიდან ირკვევა, რომ საწარმოში მავნე ნივთიერებათა გაფრქვევის წყაროებზე დამონტაჟებული უწყვეტი მონიტორინგის ხელსაწყოდან გზდ-ს ცენტრალურ საცავში მიღებული მონაცემებით 2024 წლის 5 და 30 მაისს, 1-30 ივნისს, ასევე 1-31 ივლისს, დღის სხვადასხვა მონაკვეთში დაფიქსირდა უწყვეტ მონიტორინგს დაქვემდებარებული მავნე ნივთიერებების ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების გადამეტების ფაქტები.
შესაბამისად, დადგინდა, რომ საწარმოს მიერ არ არის შესრულებული მინისტრის 2021 წლის 30 დეკემბრის ბრძანებით გაცემული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების მე-2 პუნქტი.
საწარმოს მიმართ 2024 წლის 9 აგვისტოს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმში ვკითხულობთ, რომ გარემოს ეროვნული სააგენტოს 1 აგვისტოს (2024) წერილის საფუძველზე, 2024 წლის 8 აგვისტოს განხორციელდა „ფერო ელოის ფროდაქშენის“ საწარმოს დათვალიერება, რის საფუძველზეც გაირკვა, რომ საწარმოს მიერ განხორციელებულია გარემოს ეროვნულ სააგენტოში 2024 წლის 9 ივლისის განცხადებით წარდგენილი, მეტალურგიული საწარმოს ექსპლუატაციის პირობების ცვლილების სკოპინგის ანგარიშით გათვალისწინებული გარკვეული საქმიანობა. კერძოდ: განხორციელებულია ერთი მადანთერმული ღუმელის სადემონტაჟო სამუშაოები, რომლის ადგილზეც, ალუმინოთერმიის მეთოდით ფეროშენადნობის წარმოების ღუმელისთვის აშენებულია 2,5 მეტრი სიმაღლის და 65 მეტრ/კვადრატი ფართობის ნაგებობა, რომელიც არ არის გადახურული.
ინსპექტირების მომენტისთვის საწარმოს ექსპლუატაციის პირობების ცვლილებაზე გაცემული არ არის გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილება. შესაბამისად, დადგინდა, რომ კომპანიამ გზშ-სადმი დაქვემდებარებული საქმიანობა განახორციელა „გარემოსდაცვითი შეფასების კოდექსით“ გათვალისიწნებული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების გარეშე, რაც არის ასკ-ის 79(7) მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა.
ოქმის ახსნა-განმარტებით ნაწილში საწარმოს წარმომადგენლის განმარტებაში ვკითხულობთ, რომ კომპანიამ წინასწარ დაიწყო მშენებლობა და ააშენა მხოლოდ ბლოკებისგან შემდგარი კედლები. იქიდან გამომდინარე, რომ საწარმო 2 წელია, არ ფუნქციონირებს, არის რთულ პირობებში და სესხით იხდის თანამშრომელთა ხელფასებს, იყო სურვილი, რომ რრაც შეიძლება დროულად დაწყებულიყო წარმოების განახლება.
საწარმოს მიმართ 2024 წლის 25 მარტს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმიდან ირკვევა, რომ მავნე ნივთიერებათა გაფრქვევის წყაროებზე დამონტაჟებული უწყვეტი მონიტორინგის ხელსაწყოდან ელექტრონული სისტემის ცენტრალურ საცავში მიღებული მონაცემებით, 2024 წლის 31 იანვარს გაფრქვევის გ-10 წყაროდან და 2024 წლის 13 მარტს გაფრქვევის გ-20 წყაროდან ფიქსირდება მტვრის ზღვრულად დასაშვები ნორმების გადამეტების 3 ფაქტი. რაც არის ასკ-ის 79(8) მუხლის მეორე ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის დარღვევა.
საწარმოს მიმართ 2024 წლის 15 აგვისტოს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმიდან ირკვევა, რომ მავნე ნივთიერებათა გაფრქვევის წყაროებზე დამონტაჟებული უწყვეტი მონიტორინგის ხელსაწყოდან ელექტრონული სისტემის ცენტრალურ საცავში მიღებული მონაცემებით, 2024 წლის 25-26 მაისს, 20 ივნისს, ასევე 22, 27 და 29 ივლისს დღის სხვადასხვა მონაკვეთში დაიქსირდა უწყვეტ მონიტორინგს დაქვემდებარებული მავნე ნივთიერებების (მტვრის) ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების გადამეტების ფაქტები. რაც არის ასკ-ის 79(8) მუხლის მეორე ნაწილის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტების დარღვევა.
2024 წლის 17 იანვარს ინსპექტორებმა დაათვალიერეს შპს „სტანდარტის“ ტერიტორია და დადგინდა, რომ საწარმოს ტერიტორიაზე დამონაჟებულია 2 ერთეული რეაქტორი და მზა პროდუქციის საცავი. საწარმო გეგმავს მეორადი ზეთების გადამუშავებას, რისთვისაც, საწარმოს პასუხისმგებელი პირის განმარტებით, შესაბამისი დოკუმენტაცია შეტანილია სამინისტროში და თანხმობის შემდეგ დაიწყება დანადგარებსი მოწყობა.
გარემოს ეროვნული სააგენტოს 2024 წლის 21 მარტის წერილის საფუზველზე, ამავე წლის 1 აპრილს ინსპექტორებმა დაათვალიერეს საწარმო. დათვალიერების შემდეგ, 2024 წლის 15 მაისს შედგენილი სამართალდარღვევის ოქმიდან ირკვევა, რომ კომპანია ობიექტზე ახორციელებს ბაზალტის ქვის დამუშავებას და მისგან ბაზალტის ძაფისა და ქსოვილების, სამშენებლო არმატურისა და ე.წ. „დუბელების“, ასევე თბოსაიზოლაციო პროდუქტის წარმოებას, რისთვისაც საწარმოს ტერიტორიაზე ფიქსირდება ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების სტაციონარული წყაროები.
გარემოს ეროვნული სააგენტოს 25 აპრილის წერილით კი, ირკვევა, რომ კომპანიას არ აქვს შეთანხმებული ზემოთ აღნიშნული ობიექტებისათვის შემუშავებული „ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების სტაციონარული წყაროების და მათ მიერ გაფრქვეული მავნე ნივთიერებათა ინვენტარიზაციის ტექნიკური ანგარიში“; რაც არის ასკ-ის 77-ე მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა.
მასალა მომზადებულია USAID-ის საჯარო მმართველობის პროგრამის ფინანსური მხარდაჭერით