დღეს, 26 ივნისს, საქართველოს პარლამენტის გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის მიერ გამართულ სხდომას დავესწარით, რომელზეც სხვა საკითხებთან ერთად განიხილეს:
– საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ანგარიში ქ. რუსთავის საწარმოების მიერ ,,ატმოსფერული ჰაერის დაცვის შესახებ” საქართველოს კანონში 2021 წლის 1 ივნისს ამოქმედებული – ატმოსფერულ ჰაერში მავნე ნივთიერებების გაფრქვევების თვითმონიტორინგთან დაკავშირებული საკანონმდებლო რეგულაციების აღსრულების შესახებ.
– “საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით“ გათვალისწინებული ამტვერებადი მასალის მოპყრობასთან დაკავშირებით მოქმედი სამართალდარღვევების (კოდექსის 1524 -1529 მუხლები) აღსრულების მდგომარეობის შესახებ ინფორმაციის მოსმენა.
თვითმონიტორინგთან დაკავშირებული საკანონმდებლო რეგულაციასა და მისი აღსრულების მდგომარეობის შესახებ სხდომაზე მოხსენება გააკეთა მინისტრის მოადგილემ, ნინო თანდილაშვილმა.
როგორც მან აღნიშნა, ვალდებულების მქონე 26 რეგულირების ობიექტიდან, ამჟამად 15 საწარმო არის აქტიური, 5 საწარმოში დროებით არის შეჩერებული წარმოების პროცესი, ხოლო 6 მათგანი საერთოდ არ ფუნქციონირებს.
15 მოქმედი საწარმოდან 12 საწარმოს დანერგილი აქვს უწყვეტი მონიტორინგის სისტემა, ხოლო 3 საწარმოს, რომელიც დღეს არ ფუნქციონირებს, უკვე შეძენილი აქვს თვითმონიტორინგის სისტემები და მონტაჟის პროცესში არიან.
საერთო ჯამში, ვალდებულების მქონე 26 საწარმოდან 18-ს შეძენილი აქვს თვითმონიტორინგის სისტემები.
როგორც თანდილაშვილმა აღნიშნა, დარჩენილმა საწარმოებმა მიმდინარე წლის ბოლომდე უნდა დაასრულონ ონლაინ მონიტორინგის სისტემის გამართვა.
ამ საკითხთან დაკავშირებით კომენტარი გააკეთა რუსთავის მერმა, ნინო ლაცაბიძემ და მოითხოვა იმ თარიღების გასაჯაროება, როცა დარჩენილი საწარმოები გეგმავენ თვითმონიტორინგის სისტემის დამონტაჟებასა და ამ ვალდებულების აღსრულებას.
რამდენადაც ეს კომენტარი მნიშვნელოვანია, იმდენად საკმაოდ დაგვიანებულია, განსაკუთრებით იმის გათვალისიწნებით, რომ ჯერ კიდევ 2 წლის წინ, დაახლოებით 6 თვის განმავლობაში ითხოვდა ჩვენი მოძრაობა ამ გეგმა-გრაფიკის გასაჯაროებას და ჩვენც დიდი ძალისხმევის და, მათ შორის, 2021 წლის 5 ივნისის აქციის შედეგად შევძელით, რომ სამინისტროს შეედგინა და მოეწოდებინა ზუსტი გეგმა-გრაფიკი. პირველი ასეთი გეგმა-გრაფიკი სწორედ აქციის შემდეგ მივიღეთ და მას შემდეგ ეტაპობრივად ვაწვდით მოსახლეობას ინფორმაციას თარიღებისა და ამ ვადების შესრულების შესახებ.
სამწუხაროა, რომ რუსთავის მერია მხოლოდ ახლა, როცა უკვე საწარმოების დიდ ნაწილს დამონტაჟებული ან შეძენილი აქვს სისტემა, დაინტერესდა ამ თარიღების გარკვევითა და გასაჯაროებით. ეს რომ უფრო ადრე მომხდარიყო და სამოქალაქო საზოგადოებასთან თანამშრომლობა ბევრად უფრო აქტიური ყოფილიყო, დღეს ვფიქრობთ, უკეთესი შედეგიც გვექნებოდა.
მოხსენებისას თანდილაშვილმა ასევე აღნიშნა, რომ 2020-2022 წლებში ქ. რუსთავში განხორციელდა 108 რეგულირების ობიექტის 165 ინსპექტირება და გამოვლენილი დარღვევების აღმოფხვრისათვის 27 ობიექტს ჯამურად 35 ადმინსიტრაციული მიწერილობა წარედგინა და განესაზღვრა კონკრეტული გამოსასწორებელი ღონისძიებები.
რაც შეეხება, 2020 წელს „გარემოს დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონში შესულ ცვლილებას (რომლის მიხედვითაც გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტი აღიჭურვა ფუნქციით მნიშვნელოვანი დარღვევის შემთხვევაში დაუყოვნებლოვ, საქმიანობის განხორციელების ადგილზე მიიღოს გადაწყვეტილება შესაბამისი ქმედების მთლიანი ან ნაწილობრივი შეზღუდვის თაობაზე), მის აღსრულებასთან დაკავშირებით ითქვა, რომ გზდ-ს მიერ გასული 2 წლის განმავლობაში, ჯამში 22 ოქმი შედგა თვითმონიტორინგის ვალდებულების შეუსრულებლობაზე მთელი საქართველოს მასშტაბით 18 საწარმოს მიმართ.
საწარმოო პროცესის დროებით შეჩერებასთან დაკავშირებით – ქალაქ რუსთავში გზდ-მ 117 ობიექტი შეზღუდა, ხოლო 5 რეგულირების ობიექტს შეუჩერდა საქმიანობა, ესენია: შპს „თეთრი ქუდი“, შპს „ეკოოილი“, შპს „ეი ემ ბი ალოისი“, შპს „ახალი ტექნოლოგიები“, შპს „მეგა ცემენტი“.
გარდა ამისა, ნინო თანდილაშვილმა ყურადღება გაამახვილა „სამრეწველო ემისიების შესახებ“ კანონპროექტზე, რომელიც მთელი საწარმოო ტექნოლოგიური ციკლის გაუმჯობესებას გულისხმობს, რათა სამრეწველო სექტორიდან გარემოს კოპონენტების დაბინძურება მინიმუმამდე იქნას დაყვანილი.
შეგახსენებთ, რომ „სამრეწველო ემისიების შესახებ“ კანონი ჯერ კიდევ 2021 წელს უნდა ყოფილიყო მიღებული, თუმცა კანონპროექტს პარლამენტი ამ ეტაპზე განიხილავს.
რაც შეეხება საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით ამტვერებადი მასალების მოპყრობასთან დაკავშირებულ ცვლილებებს, რუსთავის შემთხვევაში მერიის მიერ განხორციელებულ ქმედებებს შორისაა მუნიციპალური ზედამხედველობის სტურუქტურული და ინფრასტეუქტურული გაუმჯობესება, რაც გულისხმობს, რომ მუნიციპალური ინსპექციის თანამშრომლები აღიჭურვნენ შესაბამისი ტექნიკით, რათა შეძლებოდათ დარღვევების ადგილზე ნახვა ქალაქის მასშტაბით.
დაჯარიმების ნაწილში, სასამართლო განსჯადობა მოიხსნა და მუნიციპალიტეტს პირდაპირ აქვს დაჯარიმების შესაძლებლობა.
ასევე, დაიწყო საინფორმაციო კამპანია იმ კონტრაქტორებთან, რომლებიც მუნიციპალიტეტში გარკვეულ სამუშაოებს ახორციელებენ. ასევე, იდენტიფიცირდა საწარმოები, რომელთა საქმიანობა მოიცავს ქალაქში ამტვერებადი მასალების გამოტარებას. როგორც ნინო ლაცაბიძემ აღნიშნა, საინფორმაციო კაპმანია დასრულების ეტაპზეა და ამის შემდეგ დაიწყება ამ ფაქტების კონტროლი.
რუსთავში საწარმოებიდან წამოსული მტვერი, ნედლეულის დასაწყობების და პროდუქციის ტრანსპორტირების ეტაპზე დიდი ხანია პრობლემა იყო, ბოლო პერიოდში ინტენსიური მშენებლობებიც დაემატა და, იმედი გვაქვს, ამ კანონის აღსრულება სათანადოდ მოხდება.