“გავიგუდეთ”-ის ჩართულობით, სამუშაო შეხვედრა და შპს „ელბა ექსპორტის“ სკოპინგის ანგარიშის საჯარო განხილვა გაიმართა

“გავიგუდეთ”-ის ჩართულობით, სამუშაო შეხვედრა და შპს „ელბა ექსპორტის“ სკოპინგის ანგარიშის საჯარო განხილვა გაიმართა

10 ნოემბერს, სამოქალაქო მოძრაობა „გავიგუდეთ“ ქ. რუსთავში შპს “ელბა ექსპორტის” კირის საწარმოს ექსპლუატაციის პირობების ცვლილების სკოპინგის ანგარიშთან დაკავშირებით გამართულ შეხვედრას დაესწრო. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, რუსთავის მერიის, შპს „გამა კონსალტინგის“, შპს “ელბა ექსპორტის წარმომადგენლები.

დაგეგმილი საქმიანობის შესახებ დეტალური ინფორმაციის გაცნობა შეგიძლიათ ბმულზე.

შეხვედრაზე მოძრაობის „გავიგუდეთ“ წარმომადგენლება არაერთი კითხვა გააჟღერეს, მათ შორის, უწყვეტი ინსტრუმენტული გაზომვის მექანიზმზე (ე.წ. თვითმზომი). სხვა საწარმოების მსგავსად, არც „ელბა ექსპორტს“ აქვს თვითმზომი დამონტაჟებული. შეხვედრის დროს გაჟღერებული კითხვების ნაწილი გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსაც გავუგზავნეთ წერილობითი სახით.

გაგზავნილ კომენტარებსა და შენიშვნებს, რომელიც 6 ნოემბერს გამართული სამუშაო ჯგუფის ფარგლებში შემუშავდა სამოქალაქო მოძრაობის „გავიგუდეთ“ აქტივისტებისა და მხარდამჭერების მიერ, უცვლელი სახით გთავაზობთ:

– მიუხედავად იმისა, რომ საწარმო განთავსებულია რუსთავის ფოლადის მეტალურგიული ქარხნის ტერიტორიაზე, სასურველია, გზშ-ის ანგარიშში წარმოდგენილი იყოს პროექტის განხორციელების ადგილის საკადასტრო კოდი, რათა მარტივად მოხდეს საპროექტო ტერიტორის მოძიება საჯარო რეესტრის ინტერაქტიულ რუკაზე;

– დოკუმენტაციიდან ირკვევა, რომ საწარმოში გატარდა გარკვეული ღონისძიებები, რის შედეგადაც შესაძლებელი გახდა შახტური ღუმელების წარმადობის გაზრდა და დღეისათვის თითოეული ღუმელის მიერ წარმოებული პროდუქციის რაოდენობა შეადგენს 70 ტონას (ნაცვლად 40 ტონისა). გარდა აღნიშნულისა რეაბილიტაცია ჩაუტარდა ექსპლუატაციაში გაეშვა ქვაკირის საფქვავი წისქვილი, დაფქვილი კირის წარმოების მიზნით. საინტერესოა, როდის განხორციელდა აღნიშნული ცვლილება შეთანხმებული იყო თუ არა რაიმე ფორმით გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთან? წარდგენილი იყო თუ არა ატმოსფერულ ჰაერში ზღვრულად დასაშვები გაფრქვევის ნორმების პროექტის განახლებული ვერსია?;

– იმის გათვალისწინებით, რომ საწარმომ გაზარდა წარმადობა, ბუნებრივია გაიზარდა კომპანიის შემოსავლები. აწარმოებს ან გეგმავს თუ არა რაიმე სახის კოორდინაციას გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო შემოსავლების სამსახურთან, რათა დროულად მიიღოს ინფორმაცია თუნდაც უნებართვოდ განხორციელებული წარმადობის გაზრდის პროცედურაზე (გარემოსდაცვით ზედამხედველობის დეპარტამენტის ტერიტორიაზე გასვლამდე)?

– დოკუმენტაციის თანახმად, შპს „ელბა-ექსპორტი“ კირით ამარაგებს რუსთავის ფოლადის მეტალურგიულ საწარმოს. ამავე დოკუმენტაციაში ვკითხულობთ, რომ „დღეისათვის მეტალურგიული ქარხნის ელექტროფოლადსადნობ საამქროში მიმდინარეობს 35 ტ/სთ წარმადობის ფოლადსადნობი ღუმელის სამონტაჟო სამუშაოები, რაც გამოიწვევს ქარხნის მიერ მოხმარებული კირის რაოდენობის მნიშვნელოვნად გაზრდას და შესაბამისად დღის წესრიგში დადგა კირის საწარმოს წარმადობის გაზრდის საჭიროება“. რამდენადაც ჩვენთვის ცნობილია, რუსთავის ფოლადის მეტალურგიულ საწარმოში აღნიშნული ღუმელი გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების გაცემის გარეშე უკვე დამონტაჟდა და ფუნქციონირებს;

– სკოპინგის ანგარიშის თანახმად, შპს „ჰაიდელბერგცემენტ ჯორჯია“-ს ცემენტის საწარმო ტერიტორიიდან დაცილებულია 850 მ-ით. ელექტრონული გადამოწმების შედეგად გამოვლინდა, რომ შპს „ჰაიდელბერგცემენტ ჯორჯიას“ საწარმომდე მანძილი დაახლოებით 632 მეტრია, ხოლო შპს „რუსელოისის“ საწარმოს საზღვრამდე მანძილი 632 მ-ს შეადგენს;

– ტერიტორიის აღწერილობით ნაწილში არ არის ასახული საწარმოდან დაახლოებით 550 მეტრში არსებული N16 საპყრობილე, 632 მეტრში არსებული სს „რუსთავოილის“ ობიექტი.

– დოკუმენტაციის მიხედვით, საწარმოში „კირქვის ტრანსპორტირება ხდება ძირითადად თვითმცლელი ავტომანქანების გამოყენებით, შესაძლებელია ასევე ტრანსპორტირებისათვის გამოყენებული იქნას სარკინიგზო ტრანსპორტიც“. სასურველია გზშ-ის ანგარიშში მოცემული იყოს სატრანსპორტო ოპერაციების სქემა და მარშრუტი; ამასთან აუცილებელია დეტალურად აისახოს ავტოსატრანსპორტო საშუალებების გადახურვის, გამართულობის, დასახლებულ პუნქტებში გამავალი გზების მორწყვისა და საწარმოს ტერიტორიიდან გასვლისას სატრანსპორტო მანქანების დასუფთავების საკითხები;

– სკოპინგის ანგარიშის თანახმად, ბუნებრივი აირის გარდა, კირის გამოსაწვავად შეიძლება ასევე გამოყენებული იქნას მყარი საწვავი-ანტრაციტი, რომელიც აგრეთვე გვხვდება კირის გამოწვის ტექნოლოგიურ სქემაში. გზშ-ის ანგარიშში დაზუსტებული უნდა იყოს საწარმოში გამოყენებული საწვავის ტიპი;

– სკოპინგის ანგარიშში წარმოდგენილი საწარმოს ფოტოებიდან ირკვევა, რომ ტექნოლოგიური პროცესის დიდი ნაწილი მიმდინარეობს ღია სივრცეში, განსაკუთრებით საგულისხმობა კირქვის დასაწყობების სივრცეები. ატმოსფერულ ჰაერში მტვრის გავრცელების მაჩვენებლის გათვალისწინებით, სასურველია გზშ-ის ანგარიშში განხილული იყოს ნედლეულის დახურულ სივრცეში დასაწყობების საკითხები;

– დოკუმენტაციის თანახმად, დაგეგმილია სილოსების აღჭურვა მტვერდამჭერი ფილტრებით. განხორციელდება თუ არა აღნიშნული პროცედურა გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების გაცემისთანავე და რა იქნება აღნიშნული სისტემის ეფექტურობის მაჩვენებელი;

– გზშ-ის ანგარიშში მოცემული უნდა იყოს ინფორმაცია საწარმოს ექსპლუატაციის ეტაპზე წარმოქმნილი ნარჩენების განთავსების პირობების შესახებ. ამასთან სასურველია წარმოდგენილ იქნას ინფორმაცია იმის თაობაზე, თუ რომელ კომპანიას გადაეცემა შესაბამისი ნარჩენი შემდგომი მართვის მიზნით;

– სკოპინგის ანგარიშის თანახმად, სისტემატური კონტროლის მიზნით დაგეგმილია ონლაინ მონიტორინგის სისტემების მოწყობა. როდისთვის იგეგმება აღნიშნული სისტემების მოწყობა?;

– სკოპინგის ანგარიშის მიხედვით, სამუშაო რეჟიმი 24 საათიანია. დაყოფილია თუ არა სამუშაოს ტიპი და ტექნოლოგიური პროცესი შესაბამის ცვლებად (დღის საათებში მეტად ინტენსიური სამუშაოები, ღამი საათებში შედარებით მსუბუქი)?;

– სკოპინგის დოკუმენტაციაში ზედაპირულადაა შეფასებული ზემოქმედების ნაწილი როგორც ხმაურის გავრცელებაზე, ისე ატმოსფერული ჰაერის ხარისხზე. გზშ-ის ანგარიშში დეტალურად უნდა იყოს განხილული აღნიშნული საკითხები და საწარმოს ფუნქციონირების შედეგად გამოწვეული კუმულაციური ზემოქმედება (რელევანტური მანძილების გათვალისწინებით);

– სკოპინგის ანგარიშის რიგ თავებში ვკითხულობთ, რომ გრუნტის წყლებზე ზემოქმედება მოსალოდნელი არ არის, თუმცა ამავე ანგარიშში აღნიშნულია, რომ გრუნტის წყლებზე ზემოქმედება არ იქნება მაღალი. გზშ-ის ანგარიშში უნდა დაკონკრეტდეს უშუალოდ რა სახის ზემოქმედებაა მოსალოდნელი მიწისქვეშა წყლებზე და რა იქნება შესაბამისი შემარბილებელი ღონისძიებები;

– სკოპინგის ანგარიშის თანახმად, “საწარმოს განთავსების ტერიტორიის ადგილმდებარეობიდან გამომდინარე ტრანსსასაზღვრო ზემოქმედება მოსალოდნელი არ არის.” მოგახსენებთ, რომ რუსთავშიც შესაძლოა არსებობდეს ტრანსასაზღვრო ზემოქმედება, მაგალითად, ტრანსასაზღვრო დაბინძურების შედეგად მტვრის გავრცელება ქალაქში საკმაოდ ხშირია და შესაძლებელია განხილული იყოს არახელსაყრელ მეტეოროლოგიურ პირობად.

– ქ. რუსთავის პროექტებზე ძალიან ხშირია, რომ დოკუმენტურად (გზშ-ის და ზდგ-ის ანგარიშებში) გაფრქვევების ნაწილში ყველაფერი ნორმის ფარგლებში ჯდება, თუმცა რეალობა სხვაგვარია. არსებული საწარმოები ინტენსიურად არღვევენ სწორი ექსპლუატაციის პირობებს, არ იყენებენ სათანადო ფილტრებს და შესაბამისად ქალაქში ჰაერი მუდმივად დაბინძურებულია. იმის გათვალისწინებით, რომ სამინისტრო დღეს ენდობა კომპანიის მიერ წარმოდგენილ ანგარიშებში ასახულ მონაცემებს, კარგი იქნება ქ. რუსთავში თითოეული საწარმოს გაფრქვევების გადასამოწმებლად ადგილზე გამოაგზავნით შესაბამისი კომპეტენციის ჯგუფს, რომელიც საკუთარი ხელსაწყოებით და ტექნიკური აღჭურვილობით გაზომავს და გადაამოწმებს საწარმოდან ატმოსფერულ ჰაერში გაფრქვეულ მავნე ნივთიერებებს. ამით არამხოლოდ შესაძლებელი გახდება კომპანიების მიერ წარმოდგენილი ინფორმაციის გადამოწმება, არამედ გარკვეულწილად შესაძლებელია შეიქმნას სათანადო ბაზა, სადაც ასახული იქნება შესაბამისი მონაცემები ქალაქის მსხვილი და შედარებით მცირე დამაბინძურებლების შესახებ.

პროექტი „ვიცავთ უფლებას სუფთა ჰაერზე რუსთავში“ ხორციელდება „დემოკრატიის ევროპული ფონდის“ მხარდაჭერით.