შეხვედრა გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტში

შეხვედრა გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტში

5 აპრილს პარლამენტში, გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტში რუსთავის ატმოსფერული ჰაერის მდგომარეობის შესახებ სამუშაო შეხვედრა გაიმართა.

შეხვედრას სამთავრობო სექტორიდან ესწრებოდნენ რუსთავის მაჟორიტარი დეპუტატი, რუსთავის მუნიციპალიტეტის მერიისა და საკრებულოს, გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის, გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის, გარემოს ეროვნული სააგენტოს წარმომადგენლები; ხოლო  სამოქალაქო სექტორიდან – ჩვენ, სამოქალაქო მოძრაობა „გავიგუდეთ“.

შეხვედრაზე რუსთავის მერმა, ნინო ლაცაბიძემ, ჰაერის ხარისხის გასაუმჯობესებლად მუნიციპალიტეტის მიერ განხორციელებული ღონისძიებები შეაჯამა და ჰაერის მართვის გეგმის მიხედვით შესრულებული სამუშაოს ანგარიში წარადგინა.

გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის მთავარმა ინსპექტორმა წარადგინა ანგარიში 2023 წელს განხორციელებული ინსპექტირებების, ჰაერის ხარისხის სტანდარტების დარღვევასთან დაკავშირებით გამოწერილი საჯარიმო ქვითრების შესახებ. ასევე, ამ ანგარიშიდან გაირკვა, რომ საქართველოს მასშტაბით, თვითმონიტორინგის ვალდებულების მქონე 32 საწარმო, რომელთაგან 15 რუსთავშია, არის რეგისტრირებული სამინისტროს სისტემაში.

გარემოს ეროვნული სააგენტოს ჰაერის მონიტორინგის დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა წარადგინა ანგარიში ჰაერის ხარისხის მონიტორინგის ქსელის მდგომარეობის შესახებ საქართველოს მასშტაბით. მან სამომავლო გეგმებზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ 2025 წლის ბოლომდე საქართველოს მასშტაბით 27 ავტომატური ფონური სადგურის დამონტაჟება იგეგმება, მათ შორის იქნება ინდუსტრიული სადგურიც თაზაქენდის მიმდებარედ. ასევე, იგეგმება ჰაერის ხარისხის მობილური აპლიკაციის შექმნა, 2027 წლიდან ჰაერის ხარისხის პროგნოზირების სისტემის დანერგვა და ჰაერის ხარისხის პორტალის განახლება, რათა ახალი ფონური სადგურებიდან მიღებული ინფორმაცია იყოს დატანილი.

მხარეების მხრიდან ანგარიშების წარდგენის შემდეგ გაიმართა დისკუსია. ამ ნაწილში ჩვენ შესაძლებლობა გვქონდა გარკვეული საკითხები დაგვეზუსტებინა, არსებულ გამოწვევებზე კვლავ გაგვესვა ხაზი და საჯარო სექტორის წარმომადგენლების პოზიცია მოგვესმინა.

შეხვედრაზე ჩვენ მიერ გაჟღერებულ კითხვებს/საკითხებს და მიღებულ პასუხებს თქვენც გთავაზობთ:

– პირველ რიგში, რუსთავის მერიას შევთავაზეთ თანამშრომლობა ჭალის ტყის აღდგენის გეგმასთან დაკავშირებით და გამოვთქვით მზაობა, რომ, შესაძლებლობის შემთხვევაში, დონორების დახმარებით შეძენილი ნერგები (ის სახეობები, რომელიც აღდგენის გეგმაშია გათვალისწინებული) რუსთავის მერიას ჭალის ტყეში დასარგავად გადავცეთ. ამასთან დაკავშირებით მერიის პოზიცია და საკონტაქტო პირის ვინაობა გვაინტერესებდა.

როგორც რუსთავის მერმა აღნიშნა, ის მზად არის ამგვარი თანამშრომლობისთვის, საკონტაქტო პირის შესახებაც მოგვაწოდა ინფორმაცია და დამატებით, დონორთან კომუნიკაციის გასამყარებლად, შემოგვთავაზა მერიის მხრიდან წერილობითი თანხმობა ნერგების შეძენის საკითხზე.

– შემდეგი კითხვა გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის წარმომადგენელს დავუსვით თვითმონიტორინგის სისტემის მიერ დაფიქსირებული მონაცემების საჯაროობასთან დაკავშირებით. იქიდან გამომდინარე, რომ ყველა საწარმო, ვისაც ვესაუბრეთ თანახმაა, საკუთარი თვითმონიტორინგის მონაცემების გასაჯაროებაზე, გვაინტერესებდა, რა შეიძლება გაკეთდეს ამის პრაქტიკაში განსახორციელებლად საკანონმდებლო დონეზე.

გარდა ამისა, გვაინტერესებდა მე-20 სკოლის მიმდებარედ დამონტაჟებული ფონური სადგურის მონაცემები როდის აისახება ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის პორტალზე (air.gov.ge).

როგორც გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის წარმომადგენელმა განმარტა, ამ საკითხზე კომპანიების წარმომადგენლებს სამინისტროსთან კომუნიკაციისას არ გამოუხატავთ ცალსახა თანხმობა; ასევე, ეს საკითხი საკანონმდებლო დონეზეა განსახილველი.

მე-20 სკოლასთან არსებული ფონური სადგურის მონაცემების პორტალზე ასახვასთან  დაკავშირებით, სააგენტოს წარმომადგენელმა აღნიშნა, რომ ეს მონაცემები მალე აისახება პორტალზე, თუმცა ზუსტი თარიღი არ მიგვიღია.

– ქვის მშრალი ჭრის მეთოდით დამუშავების საკითხსაც შევეხეთ, რაც რუსთავში ბოლო პერიოდში ინტენსიური მშენებლობებიდან გამომდინარე ერთ-ერთ მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს და რუსთავის მერს, ვთხოვეთ, ტენდერებში მონაწილე კომპანიებისთვის ცალკე პირობად იყოს გათვალისწინებული, რომ არ გამოიყენონ ქვის მშრალი წესით დამუშავება.

ამასთან დაკავშირებით, რუსთავის მერმა გამოთქვა მზაობა, რომ გუნდი შეეცდება, გადაიხედოს და დამატებით დეტალურად ჩაიწეროს პირობები კონტრაქტორის მიერ შესასრულებლად.

– რუსთავში განხორციელებულ ინსპექტირებებთან დაკავშირებით გვაინტერესებდა სამომავლოდ ხომ არ იგეგმება გარკვეული პერიოდულობით ინსპექტირებული საწარმოების და მათში გამოვლენილი დარღვევების შესახებ ინფორმაციის პროაქტიულად გამოქვეყნება.

როგორც გზდ-ს წარმომადგენელმა აღნიშნა, ღია მმართველობის ფარგლებში სამინისტროს აღებული აქვს ვალდებულება, ეს ინფორმაცია გაასაჯაროოს, შესაბამისად, მომდევნო წლებში დაიწყება ინსპექტირების დოკუმენტების (აქტი, ოქმი, დადგენილება) გზდ-ს ვებ-გვერდზე გამოქვეყნება. თუმცა, ეს მოხდება მას შემდეგ, რაც სასამართლოს გადაწყვეტილება უკვე გამოტანილი ექნება.

– ჩვენ, ასევე ხაზი გავუსვით ინსპექტირების დროს არსებულ გამოწვევებს, მაგალითად, როდესაც ინსპექტორს ადგილზე მისვლისას არ აქვს გაფრქვევების გასაზომი ხელსაწყო, ან გარკვეული მიზეზების გამო ვერ შედის საწარმოში, მაშინ როდესაც საწარმო მუშა პროცესშია (ეს რეალური ფაქტებია, რაც ჩვენი ან მოსახლეობის მხრიდან გზდ-ში დარეკვის შემდგომ ხდება ხოლმე).

გზდ-ს წარმომადგენელმა განმარტა, რომ ასეთი შემთხვევების შესახებ სრული ინფორმაცია არ აქვს, თუმცა დეპარტამენტში გაივლის ამ საკითხს და ამ გამოწვევების აღმოფხვრის გზებს.

– გარდა ამისა, რეალობის გათვალისწინებით, მაშინ, როდესაც თითქმის ყოველთვიურად სხვადასხვა საწარმო ზრდის თავის წარმადობას ან ახალი საწარმოები იხსნება და, შესაბამისად, გაფრქვევების რაოდენობაც იზრდება. ფილტრების მუშაობის მიუხედავადაც ქალაქში კუმულაციური ზემოქმედება იზრდება. გვაინტერესებს, რა გეგმა აქვს სამინისტროს იმისათვის, რომ არც ბიზნესი შეფერხდეს და არც ჰაერის ხარისხზე აისახოს გაზრდილი წარმოებები.

ამაზე გზდ-ს წარმომადგენელმა აღნიშნა, რომ ამ საკითხის შესაძლო გადაწყვეტა არის ექსპერტების მიერ სიტუაციის შეფასება, დაგეგმილი და არსებული საქმიანობების კუმულაციური ზემოქმედების განსაზღვრა და წარმადობის გაზრდის ან ახალი საწარმოს აშენების შედეგად კუმულაციური ზემოქმედების მომატების დადგენის შემთხვევაში, საქმიანობაზე გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილება არ გაიცემა.

– ჩვენი გუნდი შეეხო იაღლუჯაზე მიმდინარე მშენებლობების საკითხს და ამ მშენებლობების გავლენას რუსთავის ეკოლოგიურ მდგომარეობაზე.

როგორც შეხვედრაზე გაირკვა, ეს ტერიტორია რუსთავის საკუთრებაში არ არის და ამ საკითხთან დაკავშირებით დეტალები მომიჯნავე მუნიციპალიტეტებთან შეთანხმების გარეშე, მხოლოდ რუსთავის კომპეტენციით ვერ გადაწყდება.

– საქალაქთაშორისო ტრანსპორტის პრობლემა ამ შეხვედრაზეც წამოვწიეთ და ვიკითხეთ რა მდგომარეობაა ამ კუთხით, რა გამოწვევები რჩება და რას გეგმავს რუსთავის მერია.

ნინო ლაცაბიძემ აღნიშნა, რომ ამ საკითხზე თბილისის მერიასთან მიმდინარეობს მუშაობა. მისი თქმით, გამოწვევაა ყვითელი „მარშუტკების“ სწრაფად და შეუფერხებლად გადაადგილება თბილისის ტერიტორიაზე, ვინაიდან მათ ავტობუსის ზოლში გადაადგილების უფლება არ აქვთ, შესაბამისად, გარკვეული საკანონმდებლო ცვლილებებია საჭირო. თუმცა, თავად ყვითელი „მარშუტკებიც“ პრობლემაა, ვინაიდან არის მოძველებული. როგორც მერმა აღნიშნა, ამ საკითხზე ფინანსთა მინისტრთან ჰქონდა შეხვედრა, რათა მოხდეს გარკვეული ფინანსების მობილიზება და შესაძლებელი იყოს მოსახლეობისთვის უფრო კომფორტული ტრანსპორტის შეთავაზება.

“გავიგუდეთ“ აქტიურად მიადევნებს თვალს ამ და ჰაერთან დაკავშირებული სხვა საკითხების/ვალდებულებების შესრულებას და ყველა დეტალს გაუზიარებს მოსახლეობას.