„გავიგუდეთ“ შპს „ჯეო ენტერპრაიზის” სკოპინგის ანგარიშის საჯარო განხილვას დაესწრო

„გავიგუდეთ“ შპს „ჯეო ენტერპრაიზის” სკოპინგის ანგარიშის საჯარო განხილვას დაესწრო

დღეს, 14 ივლისს, ქ.რუსთავის მერიაში შპს „ჯეო ენტერპრაიზის“ მეტალურგიული საწარმოს ექსპლუატაციის პირობების ცვლილების პროექტზე სკოპინგის ანგარიშის საჯარო განხილვა გაიმართა.

შეხვედრას ესწრებოდნენ სამოქალაქო მოძრაობა „გავიგუდეთ“, საწარმოს, საკონსულტაციო კომპანიის, გარემოს ეროვნული სააგენტოს, გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრის, რუსთავის მერიის და საკრებულოს წარმომადგენლები.

საჯარო განხილვის შესახებ ინფორმაცია ჩვენმა გუნდმა წინასწარ მიაწოდა მოსახლეობას (იხ. პოსტი).

შპს „ჯეო ენტერპრაიზს“ დაგეგმილი აქვს არსებულ მეტალურგიულ საწარმოში, ტიტანის ჯართისაგან აწარმოოს ფეროტიტანის შენადნობი.

ასევე ფეროქრომის, ფეროვოლფრავის, ფერომოლიბდენისა და ფერონიობიუმის წარმოება ციცხვ ღუმელში, ალუმინოთერმიის მეთოდით.

ალუმინოთერმიით მისაღები ფეროშენადნობების წარმოების ხაზის განთავსება დაგეგმილია არსებული საწარმოს სამხრეთ-დასავლეთით არსებულ სასაწყობე შენობაში, რომლის მშენებლობა მიმდინარეობს კომპანიის მიერ.

სასაწყობე ფართში დამონტაჟდება ერთი სადნობი განყოფილება, სადაც დნობა განხორციელდება ციცხვ ღუმელში.

ამ მეთოდით საწარმო ბაზრის მოთხოვნის შესაბამისად გეგმავს 4 სხადასხვა ფეროშენადნობის მიღებას: ფეროქრომი, ფეროვოლფრამი, ფერომოლიბდენი და ფერონიობიუმი, რომელთა წარმოება გათვალისწინებულია ერთიდაიმავე ტექნოლოგიურ ხაზზე, მოთხოვნის შესაბამისად.

საწარმოო პროცესისთვის საჭირო ნედლეულის ნაწილის შემოტანა იგეგმება თურქეთიდან, სომხეთიდან, აზერბაიჯანიდან და ყაზახეთიდან, ხოლო ნაწილს შეიძენენ ადგილობრივ ბაზარზე.

როგორც საჯარო განხილვაზე გაირკვა, საწარმოში არის გაფრქვევის 5 წყარო, რომელთაგან 1 არის ორგანიზებული, 4 – არაორგანიზებული.

კომენტარების მომზადების მიზნით, ჩვენმა გუნდმა სკოპინგის ანგარიში სამუშაო შეხვედრაზე განიხილა.

შეხვედრისას მომზადებული კომენტარები გავაჟღერეთ საჯარო განხილვაზე, გავუგზავნეთ სააგენტოს და თქვენც გიზიარებთ. მათ შორის, რამდენიმე კომენტარზე პასუხი საჯარო განხილვისას მივიღეთ:

– სკოპინგის ანგარიშში განხილული არ არის ინფორმაცია საწარმოში უწყვეტი თვითმონიტორინგის სისტემის დანერგვის შესახებ, რაც აუცილებლად უნდა დაზუსტდეს გზშ-ის ანგარიშში;

როგორც საწარმოს წარმომადგენლებმა აღნიშნეს, არსებულ საწარმოზე დამონტაჟებული არ არის თვითმო ნიტორინგის სისტემა და არც იგეგმება მისი დამონტაჟება, ვინაიდან დამონტაჟებულია მაღალი ეფექტურობის გამწმენდი სისტემა და გაფრქვევები არის ძალიან მცირე, იმდენად, რომ არ ექვემდებარება თვითმონიტორინგს.

ხოლო, რაც შეეხება დაგეგმილ პროექტს, აქ იგეგმება არსებულზე უფრო მძლავრი გამწმენდი სისტემის მონტაჟი. თუმცა ტექნოლოგიურ პროცესში არის რამდენიმე ნივთიერება, რომელიც ექვემდებარება თვიტმონიტორინგს და გზშ ეტაპზე განხორციელებული ზუსტი გამოთვლებით დადგინდება ხელსაწყოს დამონტაჟების საჭიროება.

– სკოპინგის ანგარიშის თანახმად, საწარმოში არსებული ღუმელები მუშაობენ მონაცვლეობით. რა პრინციპით მიმდინარეობს ეს პროცესი?

ღუმელების მუშაობის ტექნოლოგია აწყობილია ისე, რომ გამორიცხულია ორივე ღუმელის ერთდროულად მუშაობის შესაძლებლობა და საჭიროებიდან გამომდინარე ხდება მათი მონაცვლეობა.

– არსებულ გარემოსდაცვით გადაწყვეტილებაში კომპანიისთვის ერთ-ერთ პირობად განსაზღვრული იყო ინდუქციური ღუმელების გაფრქვევის მილზე აირჰაერმტვერნარევის მოცულობითი სიჩქარის და გოგირდის დიოქსიდის ინსტრუმენტული განსაზღვრა და შედეგების სააგენტოში წარდგენა წელიწადში ერთხელ. უზრუნველყო თუ არა კომპანიამ აღნიშნული პირობების შესრულება?

ამ საკითხთან დაკავშირებით, კომპანიის წარმომადგენლებმა აღნიშნეს, რომ სანებართვო პირობებში ეს ვალდებულება ჩადებულია ისეთ წერტილზე (ინდუქციური ღუმელის მილი), საიდანაც SO2-ის გამოყოფას ადგილი საერთოდ არ აქვს. გასული წლის დეკემბერში გაკეთდა სინჯები და მილში ეს ნივთიერება არ აღმოჩნდა. ამასთან დაკავშირებით, კომპანიამ ინფორმაცია მიაწოდა სამინისტროს.

SO2 შესაძლოა, გამოიყოს არაორგანიზებული წყაროდან, ნადნობის ჩამოსხმისას, თუმცა, გაზომვის შედეგად დადგინდა, რომ გამოყოფის მაჩვენებელი არის ძალიან მცირე.

– გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების პირობის თანახმად, კომპანიას დაევალა საწარმოში წარმოქმნილი წიდების შემადგენლობაზე მონიტორინგის წარმოება, წელიწადში ორჯერ, ხოლო შედეგების წელიწადში ერთხელ სააგენტოში წარდგენა. ასრულებს თუ არა კომპანია აღნიშნულ პირობას?

კომპანიის წარმომადგენლების თქმით, ლაბორატორიული კვლევა გაკეთებულია და წიდის სახიფათოობა არ დადასტურდა. სააგენტოს ამის შესახებ ინფორმაცია მიაწოდეს. ამასთან, კომანიას მოძებნილი ყავს ამ წიდის შემსყიდველი კომპანიაც.

– სკოპინგის დოკუმენტაციიდან ირკვევა, რომ ახალი ტექნოლოგიური ხაზის განთავსება იგეგმება სასაწყობო შენობაში, რომლის მშენებლობაც უკვე დაწყებულია. წარმოადგენს თუ არა აღნიშნული სასაწყობო შენობა იმავე შენობას, რომელიც გათვალისწინებული იყო კომპანიის მიერ 2022 წლის 8 აგვისტოს აღებულ გარემოსდაცვით გადაწყვეტილებაში, დამხმარე მასალების განსათავსებლად? გზშ-ის ანგარიშში უნდა დაზუსტდეს, რამდენად უსაფრთხოა ახალი საწარმოო ხაზის მოწყობა იმ სივრცეში, სადაც წარმოებისთვის საჭირო დამხმარე მასალები უნდა განთავსდეს და ზოგადად მოხსენიებულ უნდა იქნას ის მასალები, რისი განთავსებაც იგეგმება აღნიშნულ შენობაში დანადგარებთან ერთად. იმ შემთხვევაში, თუ ეს საწყობი წარმოადგენს სრულიად ახალ ობიექტს და არ არის იგივე რაც გარემოსდაცვით გადაწყვეტილებაში გათვალისწინებული შენობა, იკვეთება, რომ კომპანიას საწარმოს მოწყობის სამუშაოები დაწყებული აქვს შესაბამისი გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების მიღებამდე;

როგორც კომპანიის წარმომადგენლებმა განმარტეს, აღნიშნული შენობის მშენებლობის ნებართვა, ამ პროექტისგან დამოუკიდებლად, მერიისგან უკვე აქვთ და მოცემულ პროექტზე გზშ-ის დამტკიცების შემთხვევაში მას გამოიყენებენ საწარმოო მიზნებისთვის, თუ არა დარჩება სასაწყობე ტერიტორიად.

– სკოპინგის ანგარიშში, ცხრილ 2.1-ში მოცემულია, რომ საწარმოს ტერიტორიაზე განთავსებულია სალექარი, რომელიც მდებარეობს ჯართის დასაწყობება/დამუშავების უბანთან. გზშ-ის ანგარიშში მოცემული უნდა იყოს ინფორმაცია აღნიშნულ სალექარში დაგროვილი მასის და მისი მართვის შესახებ;

– როგორც სააგენტოში წარდგენილი დოკუმენტაციიდან ირკვევა, ჯართის ჭრა მიმდინარეობს ღია სივრცეში, შესაბამისად, გზშ-ის ანგარიშში განსაკუთრებული ყურადღება უნდა გამახვილდეს აღნიშნული პროცესის შედეგად ატმოსფერულ ჰაერში გამოყოფილ არაორგანიზებულ გაფრქვევის მახასიათებლებზე; ამასთან, აღსანიშნავია, რომ სკოპინგის ანგარიშში წარმოდგენილ ფოტოზე, ჯართის დამუშავების უბანი საკმაოდ მოუწესრიგებელია;

– გზშ-ის ანგარიშში მოცემული უნდა იყოს ინფორმაცია „ფეროშენადნობთა წარმოების უსაფრთხოების წესების“ დამტკიცების თაობაზე საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2008 წლის 16 იანვრის ბრძანება №1-1/58-ით გათვალისწინებული რელევანტური მუხლებით ხელმძღვანელობის თაობაზე;

– გზშ-ის ანგარიშში წარმოდგენილი უნდა იყოს დაგეგმილი საქმიანობის განსახორციელებლად საჭირო ტექნოლოგიური დანადგარების საპასპორტე მონაცემები, მათ შორის ახალ საწარმოო ხაზზე დასაყენებელი ფილტრების შესახებ დეტალური ინფორმაცია;

– სკოპინგის ანგარიშში წარმოდგენილ გენ გეგმაზე დატანილი არ არის წყლის დარბილების უბანი, შესაბამისად გზშ-ის ანგარიშში უნდა დაზუსტდეს სად იგეგმება აღნიშნული უბნის განთავსება, ამასთან მოცემულ იქნას ინფორმაცია ტექნოლოგიური პროცესის შესახებ;

– სკოპინგის ანგარიშში მოცემული არ არის ინფორმაცია საწარმოში წარმოქმნილი ნარჩენების დროებითი განთავსების უბნის შესახებ (რა პირობებში თავსდება, რამდენი ხნით და ა.შ);

– სკოპინგის ანგარიშის 91-ე გვერდზე აღნიშნულია, რომ საწარმო შექმნის შრომის უსაფრთხოებისა და გარემოს დაცვის განყოფილებას. გამომდინარე იქიდან, რომ მეტალურგიული საწარმო უკვე ფუნქციონირებს 1 წელია, აღნიშნული დეპარტამენტი უკვე შექმნილი უნდა იყოს;

– კომპანიას 2022 წელს აღებულ გარემოსდაცვით გადაწყვეტილებაში ერთ-ერთ პირობად განსაზღვრული ჰქონდა ატმოსფერულ ჰაერში მავნე ნივთიერებათა მონიტორინგის კონკრეტული გეგმის ხელახალი შემუშავება და სააგენტოსთან წარდგენა, სადაც გაფრქვევის ყველა წყაროზე თვითმონიტორინგის კანონმდებლობით განსაზღვრულ ვალდებულებასთან ერთად მოცემული უნდა ყოფილიყო ინსტრუმენტული მონიტორინგის საკითხები საწარმოს პერიმეტრზე და 500 მ-იან რადიუსის საზღვარზე. რამდენად უზრუნველყო კომპანიამ ამ დრომდე აღნიშნული პირობის შესრულება?

– საგულისხმოა, რომ ისეთი საწარმოებისთვის, რომლებიც ფლობენ გარემოსდაცვით გადაწყვეტილებას და გეგმავენ ექსპლუატაციის პირობების ცვლილებას, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია უკვე დაწესებული პირობების შესრულება. აღნიშნული ფაქტორი სააგენტომ უნდა მიიღოს მხედველობაში შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. იმ შემთხვევაში თუ კომპანიას ჯერ კიდევ არ აქვს რაიმე პირობა შესრულებული უკვე არსებული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებიდან, სააგენტომ არ უნდა გასცეს ახალი გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილება;

– სასურველია, შენიშვნების არსებობის შემთხვევაში, ჩვენ მიერ გამოგზავნილი წერილები გაეგზავნოს კომპანიასაც, რათა სამომავლო ადმინისტრაციული წარმოების დოკუმენტებში არ მოხდეს წინა დოკუმენტში არსებული ხარვეზების დუბლირება.

– გამომდინარე იქიდან, რომ სამოქალაქო მოძრაობა „გავიგუდეთ“ აქტიურად ადევნებს თვალს სააგენტოში მიმდინარე ადმინისტრაციულ წარმოებებს, რუსთავში არსებული/დაგეგმილი საწარმოების შესახებ, ესწრება საჯარო განხილვებს და აგზავნის მოსაზრებებს, სასურველია, რომ შესაბამისი გადაწყვეტილება ან დასკვნა, რომელიც გაიცემა კონკრეტულ საქმიანობაზე, კომპანიასთან და მუნიციპალიტეტთან ერთად, გამოგვეგზავნოს ჩვენც.

საინფორმაციო მასალა მომზადებულია USAID-ის სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობის პროგრამის ფარგლებში ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) დაფინანსებით.

მასალის შინაარსზე პასუხისმგებელია „ეკო ცენტრი“. ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს EWMI-ს, USAID-ის ან/და ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის შეხედულებებს.