სამინისტროს მიერ 2022 წლის 29 სექტემბერს მოწოდებული უახლესი გეგმა-გრაფიკის მიხედვით, შპს „არესემ კორპი“ თვითმონიტორინგის სისტემის ექსპლუატაციაში სრული დატვირთვით გაშვებას მიმდინარე წლის 30 სექტემბრისთვის გეგმავდა.
გეგმა-გრაფიკში მითითებული ვადების შესრულების მდგომარეობის გარკვევის მიზნით, ტრადიციულად, მივმართეთ სამინისტროს კითხვით – აამოქმედა თუ არა საწარმომ თვითმონიტორინგის სისტემა მითითებული თარიღის მიხედვით? და მიმართა თუ არა სამინისტროს ერთიან ელექტრონულ სისტემაში ჩასართავად?
გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის პასუხიდან ირკვევა, რომ 2022 წლის 10 ნოემბრის მდგომარეობით, შპს „არესემ კორპს“ თვითმონიტორინგის ელექტრონულ სისტემაში რეგისტრაციის მიზნით გზდ-სთვის არ მიუმართავს.
შპს „არესემ კორპი“ ქალაქ რუსთავში ფლობს ფეროშენადნობთა საწარმოს (სილიკომანგანუმის წარმოება). შპს „ბულატის“ ფეროშენადნობების წარმოებაზე საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის 2019 წლის 13 ივნისის ბრძანებით გაცემულია გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილება, რომელიც, ასევე, საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის 2020 წლის 31 მარტის ბრძანებით გადაეცა შპს „არესემ კორპს“.
გზშ ანგარიშის მიხედვით, საწარმოს საპროექტო წარმადობა შეადგენს წელიწადში 4380 ტონა ფეროშენადნობს-სილიკომანგანუმს. აღნიშნული რაოდენობის სილიკომანგანუმის წარმოებისთვის საწარმოს ნედლეულის სახით წლის განმავლობაში ჭირდება: მანგანუმის მადანი – 10293 ტ/წელ; კოქსი – 1839.6 ტ/წელ; კვარცი – 1752 ტ/წელ; დოლომიტი – 876 ტ/წელ;
საწარმოს ექსპლუატაციის შედეგად ატმოსფერულ ჰაერში გაიფრქვევა შემდეგი მავნე ნივთიერებები: არაორგანული მტვერი, მანგანუმის დიოქსიდი, სილიციუმის დიოქსიდი, ალუმინის ოქსიდი, კალციუმის ოქსიდი, მაგნიუმის ოქსიდი, აზოტის დიოქსიდი, ნახშირჟანგი.
როგორც გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის წერილიდან ირკვევა, 2022 წლის 11 მაისს შპს „არესემ კორპის“ მიმართ განხორციელდა 2021 წლის 13 დეკემბრის ადმინისტრაციული მიწერილობით განსაზღვრული ღონისძიებების დადგენილ ვადაში შესრულების მდგომარეობის გადამოწმება. ინსპექტირებისას კი დადგინდა, რომ საწარმოს არ ჰქონდა შესრულებული მიწერილობით განსაზღვრული შემდეგი ვალდებულებები, დადგენილი ვადების შესაბამისად:
1. ორი თვის ვადაში არ აქვს მოწყობილი სასაწყობო ტერიტორიაზე წარმოქმნილი სანიაღვრე წყლების შემკრები სანიაღვრე არხები და ბეტონის აუზი;
2. გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროში ერთი თვის ვადაში არ აქვს წარდგენილი ტერიტორიის მორწყვის პერიოდულობის გრაფიკი;
3. სამინისტროსთვის შესათანხმებლად ერთი თვის ვადაში არ აქვს წარდგენილი ატმოსფერულ ჰაერში მავნე ნივთიერებათა მონიტორინგის შემუშავებული ახალი გეგმა სადაც გათვალისწინებული იქნება უწყვეტი ინსტრუმენტული თვითმონიტორინგის საკითხი; ასევე, გაფრქვევის წყაროებიდან მავნე ნივთიერებათა ყოველკვარტალური ინსტრუმენტული მონიტორინგისა და ატმოსფერული ჰაერის თვითმონიტორინგის შედეგების თაობაზე სამინისტროსთან ანგარიშგების საკითხები.
4. სამინისტროსთან ერთი თვის ვადაში არ არის შეთანხმებული საწარმოში წარმოქმნილი წიდის მართვის დეტალური ღონისძიებები;
5. სამინისტროსთან ერთი თვის ვადაში არ არის შეთანხმებული ნარჩენების მართვის გეგმა.
ამ ვალდებულებების შეუსრულებლობა, არის საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 798 მუხლის პირველი ნაწილის დარღვევა, რომლის თანახმადაც, საქმიანობის განმახორციელებლის მიერ გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით დადგენილი პირობების შეუსრულებლობა, გარდა ამ მუხლის მეორე ნაწილით გათვალისწინებული შემთხვევისა, გამოიწვევს დაჯარიმებას 5 000 ლარის ოდენობით.
ასევე, ასკ 798 მუხლის შენიშვნის პირველი ნაწილის თანახმად, გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით დადგენილი პირობების შეუსრულებლობისთვის პასუხისმგებლობის დაკისრების მიუხედავად, საქმიანობის განმახორციელებლისთვის დადგენილ გონივრულ ვადაში გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებით დადგენილი პირობების შეუსრულებლობა, გარემოსდაცვითი შეფასების კოდექსით დადგენილი წესის შესაბამისად, გამოიწვევს ამ მუხლით გათვალისწინებული შესაბამისი ჯარიმის გასამმაგებას.
აღნიშნულიდან გამომდინარე, 2022 წლის 19 მაისს, შპს “არესემ კორპი”-ს მიმართ შედგა ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმი, საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 79 მუხლის 8 შენიშვნის I ნაწილის შესაბამისად და მასალები განსახილველად გადაეგზავნა რუსთავის საქალაქო სასამართლოს. სასამართლომ, 2022 წლის 20 ივლისის დადგენილებით, შპს “არესემ კორპი” სცნო ადმინისტრაციულ სამართალდამრღვევად და დააკისრა ჯარიმა 15 000 ლარის ოდენობით.
2022 წლის 11 მაისის ინსპექტირების აქტში ასევე აღნიშნულია, რომ დათვალიერების დროს საწარმოში მიმდინარეობდა სარემონტო სამუშოები, შესაბამისად წარმოება იმყოფებოდა არამუშა მდგომარეობაში. დათვალიერებით გაირკვა, რომ ტერიტორიაზე მოწყობილია სახიფათო მყარი და აალებადი სითხეებისათვის განკუთვნილი სათავსო, სადაც განთავსებულია შესაბამისი, მარკირებიანი, ჰერმეტულსახურავიანი კონტეინერები. ადგილზე დაფიქსირდა ურნა საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისათვის. ასევე, გაირკვა, რომ ტერიტორიაზე მოწყობილი არაა სანიაღვრე წყლების შემკრები არხები და ბეტონის ავზი.
საინფორმაციო მასალა მომზადდა „დემოკრატიის ევროპული ფონდის“ ფინანსური მხარდაჭერით, პროექტის “ვიცავთ უფლებას სუფთა ჰაერზე რუსთავში“ ფარგლებში